Japanese Studies Program @
        York University
    
    JP1000 Lecture 16
    
    Transitive vs. Intransitive verbs with the same roots
    
      
        
          
            [Transitive] 
           | 
           
           | 
          
            [Intransitive] 
           | 
        
        
          
            ake-ru 
           | 
          
            開ける 
           | 
          
            'open' 
           | 
           
           | 
          
            ak-u 
           | 
          
            開く 
           | 
          
            'open' 
           | 
        
        
          
            shimè-ru 
           | 
          
            しめる 
           | 
          
            'close' 
           | 
           
           | 
          
            shimàr-u 
           | 
          
            しまる 
           | 
          
            'get closed' 
           | 
        
        
          
            tsukè-ru 
           | 
          
            つける 
           | 
          
            'turn on' 
           | 
           
           | 
          
            ts(ù)k-u 
           | 
          
            つく 
           | 
          
            'come on' 
           | 
        
        
          
            kes-u 
           | 
          
            けす 
           | 
          
            'turn off' 
           | 
           
           | 
          
            kie-ru 
           | 
          
            きえる 
           | 
          
            'go off' 
           | 
        
        
          
            kakè-ru 
           | 
          
            かける 
           | 
          
            'hang, spend' 
           | 
           
           | 
          
            kakàr-u 
           | 
          
            かかる 
           | 
          
            'hang, cost' 
           | 
        
        
          
            kik-u 
           | 
          
            聞く 
           | 
          
            'hear, liten' 
           | 
           
           | 
          
            kikoe-ru 
           | 
          
            聞こえる 
           | 
          
            'hear' 
           | 
        
        
          
            naòs-u 
           | 
          
            なおす 
           | 
          
            'fix, repair' 
           | 
           
           | 
          
            naòr-u 
           | 
          
            なおる 
           | 
          
            'get fixed' 
           | 
        
        
          
            tatè-ru 
           | 
          
            たてる 
           | 
          
            'build' 
           | 
           
           | 
          
            tàts-u 
           | 
          
            たつ 
           | 
          
            'stand' 
           | 
        
        
          
            mì-ru 
           | 
          
            見る 
           | 
          
            'see, look at' 
           | 
           
           | 
          
            miè-ru 
           | 
          
            見える 
           | 
          
            'can see, visible' 
           | 
        
        
          
            mage-ru 
           | 
          
            まげる 
           | 
          
            'bend'
 
           | 
           
           | 
          
            magar-u 
           | 
          
            まがる 
           | 
          
            'bend, curve' 
           | 
        
        
          
            tome-ru 
           | 
          
            とめる 
           | 
          
            'stop, lodge' 
           | 
           
           | 
          
            tomar-u 
           | 
          
            とまる 
           | 
          
            'stop, stay' 
           | 
        
      
    
     TE-form + iru/aru
           [TE + iru]                              [TE + aru]
        katte iru  買っている                      katte àru 買ってある
        kàette iru 帰っている                     *kaette aru
        akete iru  開けている   aite iru 開いている   akete àru 開けてある       *aite aru
[N.B.]
       [TE + iru]
         momentary action verbs:   resultative aspect (have been ~)
         durative action verbs :   progressive aspect (be ~ ing)
       [TE + aru]
         transitive verbs only
         resultative aspect
         doing something in advance for future use or reference
         (cf.)
         màdo o akete iru   まどを開けている  'is opening the windows'
         màdo ga aite iru   まどが開いている  'the windows are open'
         màdo ga akete àru  まどが開けてある  'the windows have been opened' (by someone for a certain purpose)
        Do not overuse [TE + aru] because the synonymous [TE + oku] is preferred 
        when the meaning of in advance and future use is clear.
         (cf.) mado o akete oku まどを開けておく
     TE-form + kara: 'since/after'
           Gòhan o tàbete kara eega o mimashòo.				ご飯を食べてから映画を見ましょう。
       Benkyoo-shitè kara tèrebi o mimàshita.				勉強してからテレビを見ました。
       (cf.) Benkyoo-shità kara tèrebi o mimàshita. [reason 'because']	勉強したからテレビを見ました。
     Colour words
       Colour words are all nouns.
   àka 赤/ào 青/shìro 白/kùro 黒/mìdori みどり/muràsaki むらさき/
   ki-iro 黄色/cha-iro 茶色/momo-iro もも色/hai-iro はい色/orenji-iro オレンジ色/sora-iro 空色/
   midori-iro みどり色/murasaki-iro むらさき色
       [colour word] + no + [Noun]
        sono kùro no pèn						その黒のペン
        ano mìdori no yàne						あのみどりのやね
        orenji-iro no sèetaa						オレンジ色のセーター
        ào to àka no boorupen						青と赤のボールペン
        Sora-iro nò o kudasài.						空色のを下さい。
        Dònna irò ga sukì desu ka?					どんな色が好きですか。
        Àka ga sukì desu.    						赤が好きです。
   Some colour words have the corresponding adjectives.
        aka-i 赤い/aò-i 青い/shirò-i 白い/kurò-i 黒い/kiiro-i 黄色い/chairo-i 茶色い
        akai kuruma							赤い車
        shiròi shàtsu							白いシャツ
        Aòi no o mìsete kudasài.					青いのを見せて下さい。
        aòi kao              'pale face'				青いかお
        kao ga akaku nàru.   'blushed'					かおが赤くなる。
        kuròi mè             'dark eye'					黒い目
ref.: Blue–green distinction in language
    Sentence Particle WA: women's speech {recognition only}
                 [Question]                                [Answer]
neutral         men          women               men             women
Iku (no)?     Iku ne?      Iku yo/(wa)ne?    Un, iku yo.       Ee/Un, iku(wa)(yo).   
行く(の)。    行くね。	      行くよ/行く(わ)ね。  うん、行くよ。    ええ/うん、行く(わ)(よ)。
Yasui (no)?   Yasui ne?    Yasui yo/(wa)ne?  Un, yasui yo.     Ee/Un, yasui(wa)(yo).
安い(の)。   安いね。           安いよ/(わ)ね。      うん、安いよ。    ええ/うん、安い(わ)(よ)。
Dame (na no)? Dame da ne?  Dame(da)ne?       Un, dame da yo.   Ee/Un, dame yo/da yo/da(wa).
だめ(なの)。     だめだね。         だめ(だ)ね。    うん、だめだよ。         ええ/うん、だめよ/だよ/だ(わ)。
Hon (na no)?  Hon da ne?   Hon(da)ne?        Un, hon da yo.    Ee/Un, hon yo/da yo/da(wa).
本(なの)。	  本だね。	    本(だ)ね。	    うん、本だよ。	  ええ/うん、本よ/だよ/だ(わ)。
ref.: Gender differences in spoken Japanese
     Counter for 'floor': -kai
       ik-kai 一かい/ni-kai 二かい/san-gai 三がい/yon-kai 四かい/go-kai 五かい/rok-kai 六かい/nana-kai 七かい/
   hachi-kai or hak-kai 八かい/kyuu-kai 九かい/juk-kai 十かい/nan-gai 何がい
     Counter for 'times': -kài
           ......./san-kài 三かい/......./nàn-kai 何かい
     Useful expressions
    Temporal
     
    
      
        
          
            [day] 
           | 
          
            ototoi 
           | 
          
            kinòo 
           | 
          
            kyòo 
           | 
          
            ashità 
           | 
          
            asàtte 
           | 
        
        
           
           | 
          
            一昨日 
           | 
          
            昨日 
           | 
          
            今日 
           | 
          
            明日 
           | 
          
            明後日 
           | 
        
        
           
           | 
          
            day before yesterday
 
           | 
          
            yesterday 
           | 
          
            today 
           | 
          
            tomorrow 
           | 
          
            day after tomorrow
  
           | 
        
        
          
            [week] 
           | 
          
            sensen-shuu 
           | 
          
            sen-shuu 
           | 
          
            kon-shuu 
           | 
          
            rai-shuu 
           | 
          
            sa-rai-shuu 
           | 
        
        
           
           | 
          
            先々週 
           | 
          
            先週 
           | 
          
            今週 
           | 
          
            来週 
           | 
          
            再来週 
           | 
        
        
           
           | 
          
            week before  last
 
           | 
          
            last week 
           | 
          
            this week 
           | 
          
            next week 
           | 
          
            week after  next 
           | 
        
        
          
            [month] 
           | 
          
            sensèn-getsu
  
           | 
          
            sen-getsu 
           | 
          
            kon-getsu 
           | 
          
            rài-getsu 
           | 
          
            sa-rài-getsu 
           | 
        
        
          
             
           | 
          
            先々月
 
           | 
          
            先月
 
           | 
          
            今月 
           | 
          
            来月 
           | 
          
            再来月 
           | 
        
        
           
           | 
          
            month before last
 
           | 
          
            last month 
           | 
          
            this month 
           | 
          
            next month 
           | 
          
            month after  next 
           | 
        
        
          
            [year] 
           | 
          
            otò-toshi 
           | 
          
            kyò-nen 
           | 
          
            ko-toshi 
           | 
          
            rai-nen 
           | 
          
            sa-rainen 
           | 
        
        
           
           | 
          
             一昨年 
           | 
          
            去年 
           | 
          
            今年 
           | 
          
            来年 
           | 
          
            再来年 
           | 
        
        
           
           | 
          
            year before     last 
           | 
          
            last year 
           | 
          
            this year 
           | 
          
            next year 
           | 
          
            year after  next  
           | 
        
      
    
    
    SENSEE せんせい 先生 for 'you'
  Sensèe wa dòchira ni o-sumai dèsu ka. 先生はどちらにおすまいですか。
  Sensèe mo dòozo iràsshite kudasai. 先生もどうぞいらっして下さい。
MAMA まま'as it is'
  Sono mamà (de) dòozo. そのままでどうぞ。
  Kono mamà kaerimashòo. このまま帰りましょう。
Other:
  heyà o katazukèru 'tidy up the room' へやをかたづける
  kagì o kakèru 'lock' かぎをかける
  shokuji no shitaku o suru 'prepare a meal' 食事のしたくをする
  yorokònde ukagau 'visit with pleasure' よろこんでうかがう
  ook(ì)ku/chiisàku suru 'turn up/down' 大きく/小さくする
    
    
 © Norio Ota 2021